هم راستایی نقش صنعت حمل و نقل و ترانزیت کالا را با وضعیت ژئوپولیتیکی ایران تعیین نمایید، در همین جهت جایگاه حمل و نقل ریلی را به طور خاص در گسترش ارتباط با کشور های همسایه چگونه ارزیابی می کنید؟

حمل و نقل یکی از موضوعات اساسی در راستای برقراری ارتباط چه در دیپلماسی اقتصادی و چه در دیپلماسی سیاسی است. در این راستا مباحث ریلی از ویژگی های خاص برخوردار است. حمل و نقل ریلی ارتباطات را سهل و هم حجم وسیعی از تبادلات را با سرعت بالا انجام می دهد. استان گلستان از شرایط استراتژیک خاصی برخوردار است. از یک سو با یک کریدور ریلی و شوسه ای و دریایی در ارتباط هستیم. از سوی دیگر این استان بیش از 200 کیلومتر مرز مشترک با ترکمنستان دارد و به تبع آن از ترکمنستان هم از طریق خشکی و به تبع آن ریلی و دریایی می تواند با قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان و حتی روسیه از طریق مرز آستاراخان ارتباط برقرار کند. ما در بین گذر این کشورها با استان های مرکزی و جنوبی ایران و حوزه خلیج فارس قرار داریم و می توانیم در آینده به وسیله این مسیر ریلی به افغانستان و پاکستان و هندوستان مرتبط باشیم. این کریدور ریلی می تواند ظرفیت های استان را به منصه ظهور برساند.

عواید اقتصادی کریدور شرق دریای خزر را برای کشور در سطح کلان آن و برای صاحبان سرمایه در سطح خرد تشریح کنید؟

تبادل اقتصادی که با ترکمنستان و قزاقستان در سطح کلان داریم، در عدد پایه بالایی است. در ترکمنستان بیش از 3 میلیارد دلار ارتباط اقتصادی داریم و بیش از این مقدار نیز در قزاقستان. این مسئله زمینه ای ایجاد کرده است که می توانیم در آینده این حجم تبادلات را افزایش دهیم. پیش بینی ما عبور بیش از 10 میلیون تن بار از این خط آهن است. در بحث طیور در استان گلستان عرضه ای بیش از نیاز استان و حتی بیش از نیاز کشور را شاهد هستیم. در تولید گندم نیز به عنوان یکی از عمده ترین تولید کنندگان گندم کشور محسوب می شویم، که همه این ها می تواند عواید اقتصادی بی نظیری را از طریق مبادلات تجاری با کشور های ترکمنستان و قزاقستان برای استان و کشور به همراه داشته باشد.

حمل و نقل ریلی در چه مواردی به طور خاص حجم تولید ناخالص ملی را افزایش می دهد؟

حمل و نقل ریلی می تواند در بحث محصولات کشاورزی،داروهای گیاهی و گردشگری تعاملات گسترده ای را برقرار کند. در حوزه گردشگری آمادگی برقراری تبادل در حوزه های علمی و فنی و همچنین مهارت آموزی را داریم. دانشگاه های ما نیز ظرفیت آموزش به کشورهای همجوار را دارا هستند. از لحاظ بنیان گردشگری تاریخی نیز صاحب ظرفیت های بالایی هستیم. به طور کلی این کریدور ریلی در افزایش تولید ناخلص ملی تاثیر بسزایی خواهد داشت.

فوایدی که استان گلستان از عبور این خط آهن به دست می آورد چیست؟

استان گلستان بیشترین سود را از این خط آهن می برد. ما در برخی تولیدات دارای موقعیت ویژه ای هستیم. به خصوص در تولید خاویار و میگو که این خط آهن باعث افزایش تولید شده و زمینه اشتغالزایی را فراهم خواهد کرد. دانشگاه های ما رونق پیدا می کند. چرا که از نظر علمی ظرفیت صدور دانش به کشورهای هم جوار را دارا هستند.

همچنین در حال حاضر آمادگی تلفیق گندم تولیدی استان با گندم قزاقستان را داریم تا بتوانیم آرد با کیفیتی به بازار عرضه کنیم. علاوه بر این بسیاری از سیلو های ما خالی است و آمادگی فعالیت به صوررت 3 شیفت کار را دارد و راه اندازی این خط آهن می تواند ظرفیت های بالقوه این سیلو ها را به بالفعل تبدیل کند.

نقش ایران در شکل گیری و قوام فرایند تعاملی میان کشورهای موسوم به CIS با محوریت کوریدور شرقی دریای خزر چگونه است؟

ایران نقطه واسط این خط ریلی شمال به جنوب است و اگر قرار باشد در آینده این ارتباط بین شمال و جنوب برقرار شود تا به دریاهای آزاد برسد باید از ایران بگذرد و این استان گلستان است که شاهراه عبور از ایران برای کشور های شرقی دریای خزر به حساب می آید. ایران پلی برای رونق در حوزه های گوناگون به شمار می آید. این خط آهن زمینه ساز ارتباط با کشورهایی است که امکان ارتباط از راه شوسه ای با آنها کمتر بوده است.

در زمان شوروی سابق ارتباطات ما با کشورهای شمالی دریای خزر کمتر بود. این کشورها با ما مشترکات فرهنگی و تاریخی فراوان دارند. در استان گلستان مجموعه ای از ترکمن ها را داریم که مشترکات فراوانی با مردم ترکمنستان دارند. در حال حاضر 6000 قزاق در استان گلستان زندگی می کنند که همین امر می تواند زمینه ارتباط بیشتر با کشور قزاقستان را فراهم می کند.

در زمان شوروی سابق ارتباطات ما با کشورهای شمالی دریای خزر کمتر بود. این کشورها با ما مشترکات فرهنگی و تاریخی فراوان دارند. در استان گلستان مجموعه ای از ترکمن ها را داریم که مشترکات فراوانی با مردم ترکمنستان دارند. در حال حاضر 6000 قزاق در استان گلستان زندگی می کنند که همین امر می تواند زمینه ارتباط بیشتر با کشور قزاقستان را فراهم می کند.

• همانطور که مستحضرید ایران در مرکزیت کشورهای عضو اکو قرار دارد. با ایجاد مسیر ریلی شرق دریای خزر نقش ایران را از حیث کلان در جهت پیشبرد راهبرد تعریف شده برای اکو چگونه ارزیابی می کنید؟

قرار گرفتن ایران در نقطه مرکزی جغرافیای سبب شده تا هر بنگاه اقتصادی که بتواند دیپلماسی اقتصادی آینده را ساماندهی کند ناگریز به ارتباط با ایران باشد و این موضوع در میان کشور های اکو نیز مشهود است و هر کشوری که در اکو قرار دارد ناگزیر به برقراری ارتباط با ایران خواهد بود.

ایجاد مسیر ریلی شرق دریای خزر چه باز تعریفی برای شاخص های امنیتی کشور در پی دارد؟

ایجاد این مسیر ریلی برای کشور یک فرصت به حساب می آید. ما در شرایط فعلی یک آرامش نسبی را احساس می کنیم، ولی این ارتباط که ناگزیر به آن هستیم امکان دارد که یک شرایط امنیتی خاص را در آینده مطرح کند. گاهی در گذشته از ایجاد این ارتباط ریلی در مسیر شمال به جنوب هراس داشتند، چرا که آنرا تهدیدی برای امنیت ملی می دانستند. ولی در تعامل امروز جهانی از این جهت که بحث های نظامی و حملات نظامی در برقراری ارتباط جایگاهی ندارد، احداث این کریدور دیگر تهدید به حساب نمی آید. چرا که دنیا در تعریف آینده خودش در مقطعی خودش را بصورت یک دهکده جهانی تعریف کرد، اما الان همه کشور ها در قالب یک خانواده جهانی هستند. در نتیجه همه اعضای این خانواده امکان توسعه و پیشرفت را دارند و هیچ مسیر جدیدی برای امنیت مخاطره آمیز نخواهد بود.

فاکتورهای دخیل در افزایش سطح فعالیت های اجتماعی فرهنگی کشورهایی که با ما در ارتباط هستند به تفکیک تبیین کنید.

ما اشتراکات فرهنگی بسیاری با کشورهای حوزه اکو داریم. چرا که یک سابقه مشترک تاریخی با هم داریم و در سایه اصول مشترک با هم زندگی کردیم و از این جهت این موضوعات موجب ایجاد یک زندگی مسالمت آمیز با این کشورها است. از سوی دیگر ما اشتراکات مذهبی با هم داریم. از جمله تقریبا همه ما مسلمان هستیم که می تواند زمینه ارتباط فرهنگی را فراهم کند. ما با بعضی از این کشورها دارای اشتراک زبانی هم هستیم که این ارتباطات وسیع می تواند ما را به سمت یک خانواده منطقه ای شدن سوق بدهد.