سوالات متداول
1- تفاوت بزرگراه و آزاد راه چیست ؟
آزاد راه یا اتوبان مسیری است که دارای خطوط رفت و برگشت بوده و مانند بزرگراه مسیر رفت و برگشت آن به وسیله مانعی از هم جدا شده‌اند. یکی از اصلی‌ترین تفاوت بزرگراه و آزاد راه این است که آزاد راه‌ها هیچگونه تقاطع همسطحی ندارند. ورود و خروج به آزادراهها محدود بوده و به طور معمول با پرداخت عوارض همراه است.
آزاد راه‌ها در خارج از شهرها و در فواصل بین شهری ساخته می‌شوند. در آزاد راه‌ها بریدگی برای دور زدن در بین راه وجود ندارد. همان طور که اشاره کردیم، در آزاد راه‌ها تقاطع هم سطح، محل گذر خط راه‌آهن و محل عبور عابر پیاده به طور هم سطح وجود ندارد. به بیان ساده‌تر، آزاد راه‌ها راهی بزرگ با پهنای زیاد هستند که میان شهرها ساخته می‌شوند. سرعت مجاز در آزاد راه‌ها حداقل ۷۰ و حداکثر ۱۲۵ کیلومتر بر ساعت است.
2- قانون مشارکت در احداث آزاد چیست؟
"قانون احداث پروژه های عمرانی بخش راه و ترابری از طریق مشارکت بانک ها و سایر منابع مالی و پولی کشور"، مصوب سال 1366 می باشد. از ابتدا تا كنون چند مرحله اصلاحات بر روي قانون اوليه اعمال گرديده است و در هر مرحله سعي گرديده تا جذابيت بيشتري براي مخاطب مورد نظر(سرمایه گذار) ايجاد گردد. ديدگاه كلي خط مشي در دخيل نمودن بخش خصوصي در طرح هاي عمراني و زيربنايي كشور قابل تقدير بوده و سبب گرديده است تا اين قانون يكي از مترقي تري قوانين در حوزه مشاركت هاي عمومي و خصوصي تلقي گردد و با گذشت بيش از 30 سال از تصويب قانون اوليه، همچنان كاركرد خود را حفظ نماید.
3- احداث و اخذ عوارض از آزادراهها براساس کدام قانونی صورت می پذیرد؟
وفق ماده واحده قانون احداث پروژه های عمرانی بخش راه و ترابری به وزارت راه و شهرسازی اجازه داده می‌شود تأمین منابع مالی و اجرا طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی بخش راه و ترابری را به شرکت و یا‌شرکت‌هایی که به همین منظور با مشارکت بانک‌های کشور و شرکت‌ها و مؤسسات و اشخاص حقیقی و که طبق اساسنامه و قوانین مربوط مجاز به‌سرمایه‌گذاری و مشارکت می‌باشند و سایر منابع پولی و مالی کشور تأسیس می‌شوند، واگذار نماید.
وزارت راه و شهرسازی مکلف است در قبال سرمایه‌گذاری پروژه‌ها و طرحهای موضوع این قانون منافع بهره‌برداری از آنها را تا استهلاک هزینه‌های طرح با‌حفظ مالکیت دولت برای مدت معینی که به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید، به شرکت مربوط واگذار نماید.
4- توانایی متقاضیان مشارکت یا واگذاری طرحهای عمرانی توسط چه واحدی سنجیده و اعلام می گردد؟
معاونت برنامه ریزی و مدیریت منابع وزرات راه و شهرسازی، توانایی متقاضیان مشارکت یا واگذاری طرحهای عمرانی به منظور انعقاد تفاهمنامه و ادامه فرآیند مشارکت در تامین مالی و اجرای طرح آزادراهی راسنجیده و به شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور کتباً اعلام می نماید..
5- منابع مالی سهم متقاضیان مشارکت در احداث آزادراها به چه شکلی تامین می گردد؟
وجوهي كه به صورت آورده نقدي سهامداران شركت، کارکرد و تعدیلهای پیمانکاری (درصورتیکه سرمایه گذار شرکت احداث آزادراهی، پیمانکار نیز باشد) ، تسهيلات دريافتي يا تعهد شده از بانك ها يا مؤسسات سرمايه گذاري، وجوه ناشي از فروش سهام پروژه يا فروش صكوك و ساير ابزارهاي مالي تأمين مي شود
6- سهم دولت بابت تامین مالی هزینه های احداث آزادراهها به چه شکلی تامین می گردد؟
تامين منابع مالي مورد نياز به میزانی که در تصویب نامه هیئت وزیران موضوع مجوز انعقاد قرارداد مشارکت آزادراهی را تعهد نموده كه از محل ردیف اعتباری طرحهای تملک دارائیهای سرمایه ای مندرج در بودجه سنواتي و يا ساير منابع مصوب مربوط تامين خواهد نمود. علیهذاچنانچه درتصویب نامه هیئت وزیران(مجوز انعقاد قرارداد مشارکت) پیش بینی شده باشد،می توان نسبت به تهاتر ملک و یا زمین به شرکت احداث آزادراهی به عنوان سهم دولت اقدام نمود.
7- نرخ عوارض تردد انواع وسیله نقلیه از آزادراههای واگذار شده توسط چه کسی به تصویب می رسد؟
عوارض تردد انواع وسيله نقليه از آزادراههای مشارکتی (که در اختیار شرکت احداث آزادراهی می باشد) با تصويب وزير راه و شهرسازي و ابلاغ وزارت با رعايت قوانين و مقررات مربوط قابل اجرا و وصول خواهد بود و برای آزادراههایی که اصل و سود سرمایه گذاری شرکت های احداث ازادراهی مستهلک شده باشد ، آزادراه در اختیار سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور قرار خواهد گرفت و نرخ عوارض تردد انواع وسیله نقلیه از این آزادراهها توسط شورای اقتصاد تعیین می گردد.
8- مسئولیت نگهداری و بهره برداری آزادراههای مشارکتی برعهده کیست؟
در دوره بهره برداري امور مربوط به انجام و تدارك خدماتي كه لازم است انجام پذيرد تا كليه مستحدثات طبق نقشه ها و مشخصات طرح يا پروژه عمراني كه در صورت مجلس تحويل موقت و اسناد اجرايي (ساخت) از آنها نامبرده مي شود در حالت اوليه حفظ گردد، تحت عنوان نگهداري طرح يا پروژه عمراني طبقه بندي شده و انجام آن در عهده و مسئوليت شركت طرف قرارداد قرار دارد و هزينه انجام اين امور جزو هزينه هاي طرح يا پروژه عمراني مورد مشاركت يا واگذاري منظور مي گردد.
9- هزینه های مستقیم و بالاسری احداث آزادراهها شامل چه مواردی است؟
هزينه هاي مستقيم و بالاسري در موضوع احداث ازادراهها به شرح زير است:
الف – بهاي تمام شده احداث پروژه.
ب – سود حاصل از سرمايه گذاري در دوران قبل از بهره برداري از پروژه.
پ – هزينه هاي مربوط به نگهداري از پروژه كه به بهاي تمام شده منظور مي گردد.
ت – سود حاصل از سرمايه گذاري در دوران بهره برداري تا تاريخ تحويل.
10- مرجع تشخیص استهلاک کامل هزینه های احداث آزادراههای مشارکتی بر عهده کدام واحد است؟
مرجع تشخيص استهلاك كامل هزينه هاي طرح يا پروژه عمراني مورد مشاركت يا واگذاري، حسابرس منتخب وزارت امور اقتصادي و دارايي است.